कोपरगाव तालुक्यात मियावाकी पध्दतीने वृक्षरोपण
कोपरगाव प्रतिनिधी -: गाव झाडांनी भरलेले असावे, गावातील वातावरण प्रदूषणमुक्त राहावे, सिमेंटच्या जंगलात राहाणे सुसह्य व्हावे म्हणून झाडे असावीत, यासाठी प्रयत्न करणाऱ्या कोपरगाव पंचायत समितीचे गटविकास अधिकारी सचिन सूर्यवंशी यांनी कमी जागेत अधिक वृक्ष लावून मियावाकी पद्धतीने घनदाट जंगल निर्माण करणाऱ्यावर भर दिला आहे. या पावसाळ्यात आतापर्यंत हजारो रोपांची लागवड त्यांनी केली असून वर्षभरात तीस हजार रोप लागवडीचा संकल्प त्यांनी हाती घेतला आहे.
मियावाकी फॉरेस्ट ही पद्धत नेमकी काय आहे ते सर्वप्रथम समजून घेऊ. मियावाकी फॉरेस्ट म्हणजे सोप्या भाषेत, उदा:- 40 फुट x 40 फुट = 1600 स्क्वेअर फुटात, 800 नग. म्हणजेच दोन दोन फुटांवर वृक्ष व झुडपांची लागवड करून ती वाढवणे. ज्यांनी ही पद्धत शोधून काढली ते डॉ. आकिरा मियावाकी. ते जपानचे वनस्पतीशास्त्रज्ञ आहेत. ही पद्धत शोधून काढण्या मागचं कारण म्हणजे त्यांना एक जागा अशी सापडली की किती तिथे कुठल्याही प्रकारची रोपे त्या जमिनीवर उगवत नव्हते. म्हणजे ती जमीन नापिक होती. प्रयोग म्हणून अशा ठिकाणी वृक्ष प्रजातींची, झुडुप प्रजातींबरोबर सांगड घालणे, 3 फुटाच्या अंतरावर लागवड करणे, कमी पाण्याचा वापर करून हरीत पट्टा तयार करणे हे त्यांनी केले. त्यासाठी त्यांनी ही पध्दत कशी वापरली हे आपण समजावून घेऊ.
ज्या मृत जमिनीवर हे करायचं त्या ठिकाणचं साधारणतः तीन फुटापर्यंत जमिनीचा थर कोरून काढायचा. मग त्या ठिकाणी पोषक जमीन तयार करण्यासाठी नव्याने वेगवेगळ्या पद्धतीची खते टाकायची. शेणखत, गांडुळ खत, कंपोस्ट खत, तांदुळाची साळ, खत, कोकोपीट, पालापाचोळा आदी. अशा पद्धतीने त्या कोरलेल्या जमिनीमध्ये ह्या उपलब्ध खतांच्या दोन फुटापर्यंत भरणा करायचा. वरचा थर साधारण एक फूट ते नऊ इंच हा मातीने भरायचा. त्याच्यामध्ये आपल्याला हवे ते वृक्ष प्रजाती योग्य रितीने लागवड करायची आणि हिरवा पट्टा तयार होईल.
वेगवेगळ्या ओलावा धरुन ठेवणाऱ्या खतांच्या थरामुळे त्या ठिकाणी एकदा व्यवस्थित पाणी दिले तर तिथे भरपूर दिवस ओलावा टिकून राहतो. अशा तयार केलेल्या पोषक माती मध्ये ठराविक वृक्ष प्रजाती काही काळ भरभर, सरळ वाढतात. अशी ही डॉ अकीरा मियावाकी यांची मृत मातीला अनुसरून पद्धत. पण आपल्याकडे ही पद्धत वापरणारे याचा मूळ उद्देशच विसरून गेलेत. सरसकट चांगल्या प्रतीच्या मातीमध्ये, डोंगर, दऱ्या असे कुठेही या पद्धतीचा अवलंब सुरू झाला आहे. ही पध्दतीचा अवलंब करताना झाड दाटीने लावल्यामुळे एकमेकांशी स्पर्धा करतात. म्हणून पटकन आणि सरळ वाढतात असा तर्क लावून मोकळे होतात. याबद्दल मी सांगू इच्छितो की, एक रोप लावण्यापुरता खोल खड्डा घेणे आणि त्या पध्दतीने खत, माती टाकली. रोप लावले तर अश्या पोषक गोष्टीमुळे ते एकच रोप सुद्धा पटकन आणि काही उंची पर्यंत सरळ वाढते.
यावेळी कोपरगाव पंचायत समितीचे गट विकास अधिकारी श्री.सचिन सूर्यवंशी साहेब, सहाय्यक गट विकास अधिकारी श्री.साबळे साहेब, ब्राम्हणगावचे सरपंच उपसरपंच सदस्य ग्रामसेवक सर्व कर्मचारी ,शिक्षक, विध्यार्थी व ग्रामस्थ उपस्थित होते
